Dyrektywa SUP (Single-Use Plastics) ma na celu ograniczenie stosowania najbardziej zanieczyszczających środowisko produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Nakłada na państwa członkowskie UE obowiązek wprowadzenia zakazów i innych środków mających na celu ograniczenie użycia tych produktów oraz promuje rozwój ekologicznych alternatyw.

Od 1 lipca 2024 r. przedsiębiorcy, w tym handel i gastronomia, są obowiązani zapewnić opakowania alternatywne, wytworzone z materiałów innych niż tworzywa sztuczne (w tym ulegające biodegradacji) lub opakowania wielokrotnego użytku.

Kluczowe założenia dyrektywy

1. Zakaz wprowadzania do obrotu wyrobów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, takich jak patyczki higieniczne, sztućce, talerze, słomki, mieszadełka do napojów oraz pojemniki na posiłki i napoje ze styropianu.
2. Promowanie produktów wielokrotnego użytku oraz systemów ponownego użycia, aby zmniejszyć ilość powstających odpadów.
3. Ograniczenie stosowania jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych poprzez nałożenie opłat za wydawanie takich opakowań w handlu i gastronomii oraz obowiązek oferowania alternatywnych opakowań – biodegradowalnych lub wielokrotnego użytku.

Przepisy dyrektywy zostały transponowane do prawa polskiego ustawą z dnia 14 kwietnia 2023 r. Ustawa obejmuje m.in. zakaz wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (weszło 24 maja 2023 r.) oraz zmniejszenie stosowania jednorazowych opakowań (weszło 1 stycznia 2024 r.).

Obowiązki przedsiębiorców

• Aktualizacja danych w rejestrze BDO: Przedsiębiorcy muszą zaktualizować dane dotyczące sprzedaży produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.
• Finansowanie kosztów sprzątania odpadów: Przedsiębiorcy wprowadzający produkty jednorazowego użytku muszą wnosić opłaty na rzecz sprzątania odpadów, które trafiają do publicznych systemów zbierania.
• Oznakowanie produktów: Produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych muszą być odpowiednio oznakowane, aby informować konsumentów o ich wpływie na środowisko.

Korzyści z nowych przepisów

• Ochrona środowiska: Zmniejszenie ilości plastikowych odpadów.
• Wsparcie gospodarki o obiegu zamkniętym: Promowanie produktów wielokrotnego użytku i zmniejszenie zależności od jednorazowych plastików.
• Podnoszenie świadomości ekologicznej: Kampanie edukacyjne informujące społeczeństwo o właściwym gospodarowaniu opakowaniami, ekologicznych alternatywach oraz postępowaniu z odpadami.

Nowe przepisy stanowią ważny krok w kierunku zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska tworzywami sztucznymi i promowania zrównoważonych praktyk, w tym wykorzystania opakowań wielokrotnego użytku. Wprowadzenie zakazów i obowiązków dla przedsiębiorców ma na celu nie tylko ochronę przyrody, ale także wspieranie rozwoju innowacyjnych rozwiązań przyjaznych dla środowiska.

Podstawa prawna:

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego w sprawie SUP
Ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej
Rozporządzenie w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku
Rozporządzenie w sprawie stawek opłaty na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku